عبدالملک الحوثی رهبر جنبش انصارالله

تحولات یمن در ماه های اخیر در صدر بسیاری از رسانه های خبری جهان قرار داشته است، پیشروی نیروهای انصارالله و اضمحلال دولت منصور هادی ناظرین بین المللی را به کنکاش در رابطه با آینده این کشور و پیامدهای آن بر امنیت منطقه و جهان وا داشته است. تحولات یمن فارغ از صحنه رویارویی طرفین درگیر، حواشی را نیز نزد بسیاری از عموم مردم جهان در رابطه با فرهنگ یمنی ها و سبک پوشش آنها ایجاد نموده است. بستن خنجر بر زیر دستار و انداختن شالی بر گردن توجهات بسیاری را به آداب و رسوم یمنی ها جلب نموده است.

نمادی از ابهت و مردانگی

خنجر یمنی ها به اسم جنبیه در این کشور شناخته می شود، خنجری که قدمت آن به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح بازگشته و با وجود گذشت هزاران سال همچنان بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ عمومی یمنی هاست. در یمن از جنبیه به عنوان نماد مردانگی و ابهت نام برده شده تا جایی که افراد را بر مبنای خنجری که بر کمر بسته اند می شناسند.

یمنی ها فارغ از دین، نژاد و فرقه شان از این خنجر در مناسبت های مختلف و آیین هایشان استفاده می نمایند. قیمت هر یک از این خنجر ها متناسب با کیفت شان متفاوت است. بازارهای سنتی یمن شاهد حضور گسترده این ابزار آلات است که برخی تا پنج هزار دلار قیمت گذاری شده اند.

بر خلاف آن که این خنجر یک سلاح سرد است اما یمنی ها در بیشتر مواقع با افتخار آن را با خود حمل می نمایند.

بقیه در ادامه مطلب...

جنبیه دارای دسته ای به نام راس الجنبیه است. شکل، کیفیت و نوع آن بخش مهمی از ارزش، تاریخ و اعتبار جنبیه و فردی که آن را پوشیده، نشان می دهد.  گران ترین و ارزشمندترین دسته جنبیه از شاخ کرگردن، زرافه و عاج فیل ساخته می شود. البته بازار جنبیه یمن نیز این روزها با ورود جنبیه های وارداتی چینی و قلابی، با مشکلات زیادی روبه رو شده است. جنبیه های چینی قیمتی بین 50 تا 100 دلار دارند.

نمونه ای از جنبیه یمنی

به طور کلی مردم یمن بیش از هر ملت دیگری در منطقه به سنت های ملی خود وفادارند. پوشیدن جامه ملی هم توسط مردان و هم زنان به منزله ی فریضه ای رسمی و یا مقدس است. به ندرت می توان مردی یمنی را یافت که کت و شلوار بپوشد، لباس آنان متشکل از لباس محلی نزدیک به لباس عربی توام با یک شال، دستار و خنجر می باشد. شیوه بستن دستار مردان یمنی با دیگر مردمان عرب متفاوت است و به نوعی برگرفته از شیوه دستار بستن عهد عباسیان است. خنجر بخشی جدایی ناپذیر از جامه یمنی ها است.

عبدالله صالح در حال اعطای خنجری یمنی به نخست وزیر ژاپن

مردم یمن از اقوام سامی و عرب قحطانی هستند. و عرب قحطانی مادر و ریشه عربیت است که عرب ها را به آن منسوب می دارند. قبایل زیادی در یمن زندگی می کنند و به بزرگ قبیله شیخ می گویند و ممکن است قبایل متعددی تحت ریاست یک شیخ المشایخ باشد که تشکیل قبیله بزرگی را بدهد. از مهمترین قبایل یمن دو قبیله بزرگ حاشد و بکیل است که قبایل دیگری را تحت فرمان خود دارند. جامعه یمن طایفه ای و قبیله ای است. اکثر مردم یمن را قبایل تشکیل می دهند و بنا به عقیده‌ای که ریشه اسلامی دارد، مسلح می ‌باشند.

افسانه رایج درباره جنبیه

در میان مردم یمن هم داستان ها و افسانه های زیادی درباره جنبیه وجود دارد . به عنوان مثال درباره برخی جنبیه ها گفته می شود اگر از قلاف  خارج شود برنخواهد گشت مگر اینکه با خونی تماس داشته باشد یا حادثه قتلی را رقم بزند.

محمد علی الحوثی رئیس جمهور منتخب انصارالله

یا درباره برخی دیگر هم گفته می شود می تواند سم مار را از فرد مارگزیده خارج کند و پادزهر مار باشد. درباره برخی دیگر از جنبیه هم گفته می شود اگر بر روی زخمی گذاشته شوند مانع از ادامه خون ریزی می شوند.

یک شهروند یمن مسلح به جنبیه

 جنبیه علاوه بر یمن در کشور عمان نیز به عنوان وسیله ای برای زینت و بخشی از لباس مردان استفاده می شود. در عمان، این خنجر یکی از نمادهای کشور عمان است و در پرچم این کشور هم نقش بسته شده است.

رقص خنجر

رقص خنجر سنت رزمی رایج در یمن است. دو طرف خنجرهای خود را از غلاف بیرون می کشند و به سمت یکدیگر خیز بر می دارند، تظاهر به زدن ضربه می کند و به عقب بر می گردند. دقیقاً لحظه ای که گمان می کنید یکی از دو نفر خنجر را در قلب دیگری فرو خواهد کرد، ناگهان بازو در بازو لبخند می زنند و با چرخش دوباره آماده مبارزه می شوند.

رقص شمشیر یمنی

رقص خنجر در بیشتر مجالس شادی و آیین های عمومی یمن رایج است. علی عبدالله صالح رئیس جمهور مخلوع و اسبق یمن  بارها در مراسم های رسمی به تماشای مراسم رقص خنجر می پرداخت.

ساختار اجتماعی یمن، شدیداً قبیله ای است و به دلیل توسعه نیافتگی، همچنان تنها ساختار مستحکم اجتماعی در این کشور است. بستن خنجر و پوشش شال و دستار در کنار رقص شمشیر در مناطق شمالی یمن بیش از جنوب این کشور رایج است. ارتباط مناطق جنوبی با غرب و نفوذ طولانی مدت بریتانیا بر این مناطق موجب کاهش توجه به سنت ها در این مناطق نسبت به شمالی ها شده است. رهبران انقلابیون انصارالله عمدتا شمالی بوده و به شیعیان زیدیه وابسته اند که بخش عمده ای از جمعیت یمن را به خود اختصاص داده اند.

علی عبدالله صالح رئیس جمهور مخلوع یمن

زیدی ها تنها چهار امام شیعه (تا امام سجاد) را به عنوان امام قبول دارند. مهم ترین اعتقاد زیدی ها در مورد امام این است که امام همواره باید قائم بالسیف باشد، یعنی امام باید حتما قیام کند و بر سر همین قضیه به امام باقر علیه السلام اعتراض داشتند و راهشان را جدا کردند. خنجری که زیدی های یمن همواره بر پر شال یا کمربند خود دارند، اشاره به همین مفهوم اعتقادی دارد که امام باید همیشه شمشیر را از رو ببندد.